Günlük Satırlar Yazılar

Hz. Muhammed’in Sav Ettiği Dualardan Biri: Antropolojik Bir Bakış Bir Antropoloğun Gözünden: Kültürlerin Çeşitliliğine Yolculuk Dünyanın farklı köylerinden, şehirlerinden ve kültürlerinden gelen insanları anlamak, anlamlı bir insanlık tarihini kavrayabilmek için oldukça derinlemesine bir inceleme gerektirir. Bir antropolog olarak, her bir kültürün kendine has ritüellerini, sembollerini, dilini ve kimliğini merak ederim. Her bir inanç sistemi ve pratiği, toplumların toplumsal yapıları ve kimlik arayışlarıyla bağlantılıdır. Peki, İslam’ın temel figürlerinden biri olan Hz. Muhammed’in öğrettiği dualar, hem bireysel hem toplumsal anlamda ne ifade eder? Dualar, sadece kişisel bir yakarış mı, yoksa bir toplumsal yapıyı şekillendiren ritüellerin parçası mıdır? Bu yazıda, Hz. Muhammed’in öğrettiği…

Giriş: İsimler ve Toplumsal Kimlik Hayatımızda isimlerin çok önemli bir yeri vardır. İsimler yalnızca kimliğimizi belirlemekle kalmaz, aynı zamanda toplumun bizden beklediği rolü, yerimizi ve anlamı da taşır. Hangi isme sahip olduğumuz, bazen kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi ve gelecekte nasıl bir kimlik inşa edebileceğimizi belirler. İsimler, toplumsal yapılarla derin bir şekilde ilişkilidir; toplumsal normlar, kültürel değerler ve cinsiyet rolleri, bir isim üzerinde büyük bir etki yaratabilir. Peki, ya “Hasibe” ismi? Bu ismin taşıdığı anlam nedir? Toplumsal yapılarla nasıl bir ilişkisi vardır? Ve özellikle toplumsal adalet ve eşitsizlik gibi kavramlarla nasıl bir etkileşimi bulunur? Bugün, “Hasibe” isminin ne anlama geldiğini ve…

Hangi İyonlar Hücre Dışında Fazla? Felsefi Bir Bakış Açısı İyonlar, yaşamın en küçük parçacıklarıdır, ama onlar aynı zamanda hayatın derin felsefi sorularına da açılan kapılardır. Felsefede, dünya, varlık ve bilgi hakkında sürekli bir sorgulama içindeyiz. Aynı şekilde biyolojik dünyada da, hücrelerin içindeki ve dışındaki her şeyin bir anlamı vardır. Hücrelerin dışındaki iyonların fazla olması, yalnızca biyolojik bir dengeyi değil, aynı zamanda insanlık için derin bir epistemolojik ve ontolojik anlam taşır. Hücre içi ve dışı arasındaki iyon dengesizliği, insan varlığının içsel ve dışsal ayrımına, varoluşun sınırlarına ve insanın bu dünyada kendisini nasıl yerleştirdiğine dair soruları gündeme getirir. Epistemolojik Bir Perspektiften: İyonlar…

Gemi İpoteği Nasıl Kaldırılır? Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Günümüz dünyasında, her şeyin bir bedeli olduğu gibi, güç ilişkilerinin de bir karşılığı vardır. İnsanlar, kurumlar ve devletler arasındaki ilişkiler; hem ekonomik hem de politik yapıları şekillendirir. Örneğin, bir geminin ipotek edilmesi, yalnızca finansal bir anlaşma olarak görülebilir. Ancak bu ipotek, aslında bir güç ilişkisini, bir hiyerarşiyi ve daha geniş anlamda toplumsal düzeni de işaret eder. Peki, bu ipotek nasıl kaldırılır? Bu soruya yalnızca hukuki bir perspektiften bakmak yeterli olmaz. Aynı zamanda iktidarın, kurumların, ideolojilerin, yurttaşlığın ve demokrasinin işlediği bir alanı da incelemek gerekir. Gemi ipoteği, hukuki bir işlemin ötesinde, bir toplumda…

Demokrasi Ne Demek? Tek Kelimeyle Tanımlanabilir Mi? Demokrasi, sadece bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda bir yaşam biçimidir. Ancak, çoğumuzun kafasında belirli bir şekilde tanımlanmış bir demokrasi anlayışı olsa da, bu kavramın anlamı zamanla değişmiş ve farklı bakış açılarıyla farklı şekillerde ele alınmıştır. Benim gibi bir mühendis ve sosyal bilimlere ilgi duyan birinin, demokrasiyi anlamaya çalışırken iki farklı bakış açısını sürekli tartışması kaçınılmaz. İçimdeki mühendis her şeyin belirli kurallar, veriler ve sistemlerle açıklanabilir olduğunu savunuyor, içimdeki insan ise demokrasiyi daha derin, insana özgü bir kavram olarak ele alıyor. Peki, demokrasi ne demek? Bunu tek kelimeyle açıklamak mümkün mü? İçimdeki Mühendis:…

Başka kültürlerin izini, taşların sessizliğinde sürmeye meraklı bir insan gözüyle yazıyorum: Bursa ve çevresinin taşıdığı antik miras, sadece tarih kitaplarında değil — bugün sokaklarında, köylerinde, höyüklerinde yaşayan bir kimliği, bir belleği fısıldıyor. Bu yazıda, “Bursa’daki antik kentler nelerdir?” sorusunu antropolojik bir bakışla ele alıyorum; ritüelleri, toplumsal yapıları, kimlik oluşumlarını ve mekânın insanla kurduğu ilişkiyi birlikte düşünmek istiyorum. Bursa’da Antik Yaşam: Toprak, Süreklilik ve Kültürel Bellek Bursa’nın coğrafi ve tarihsel konumu — bir kavşak gibi Bursa ve çevresi, yalnızca Osmanlı’nın ilk başkenti değil; çok daha önceleri, neolotik çağlardan beri yerleşimin, kültürel temasların, medeniyetlerin geçtiği bir alan. Arkeolojik bulgular, bölgenin 8500 yıl öncesine…

Balıklar Işıktan Rahatsız Olur Mu? Ekonomi Perspektifinden Bir Değerlendirme Bir ekonomist olarak, kararlar ve kaynaklar arasındaki sınırlılık üzerinde düşünmek, yalnızca bireysel tercihlerden değil, aynı zamanda toplumların büyük ölçekteki seçimlerinden de nasıl etkilendiğimizi anlamamıza yardımcı olur. Zira her seçim, sınırlı kaynakların nasıl tahsis edileceğini belirler ve bu, hem bireysel hem de toplumsal refah açısından önemli sonuçlar doğurur. Ancak bir ekonomistin düşündüğü en temel sorulardan biri şudur: Eğer bir kaynağın sınırlılığı söz konusuysa, bu kaynağa dair yaptığımız seçimler bizlere nasıl daha büyük bir etki yaratabilir? Bu soruyu, sıradan bir mesele gibi görünen “Balıklar ışıktan rahatsız olur mu?” sorusu üzerinden tartışmak, aslında kaynakların…

Toptancılar Takıları Nereden Alır? Takı sektörü, her ne kadar parıltılı ve şık bir iş gibi görünse de, aslında oldukça büyük ve karmaşık bir ticaret ağına sahip. Hem yerel hem de global ölçekte, toptancılar bu takıları alırken çok farklı yollardan geçiyor. Kendi gözlemlerime dayanarak, bu yazıda toptancıların takıları nereden aldığını keşfedeceğiz. Çocukluk Yıllarımda Takı Ticareti Takı deyince aklıma hemen, Ankara’daki küçük semt pazarlarında çocukken annemin beni takı tezgahlarının etrafında gezdirirken gördüğüm sahneler gelir. O zamanlar takılar, rengarenk taşlar, altın ve gümüş parçalardan oluşan kolyeler, bilezikler pazarda satılır, insanlar bu parlak şeylere gözlerini dikerlerdi. Çocukken anlamasam da, şimdilerde fark ediyorum ki, bu…

Ardışık Tam Sayı Nedir? Matematiksel Dünyada Bütünlük ve Akış Hadi bir anlığına gözlerinizi kapatın ve eski bir takvim yaprağını hayal edin. Her yeni gün, bir öncekinin hemen ardında gelir, birini takip eder. Matematik dünyasında da buna benzer bir akış var, ama burada takip eden unsurlar sayılar! Peki, bu sayılar arasında nasıl bir bağ olabilir? Sayılar birbirini takip ediyorsa, o zaman bu bir ardışıklık yaratır, değil mi? Matematiksel olarak bunun adı “ardışık tam sayılar”dır. Ancak, çoğumuz bu terimi hiç düşünmeden kullanıyoruz. Peki, nedir bu ardışık tam sayılar ve neden bu kadar önemli? Bugün bu yazıda, ardışık tam sayıları keşfedecek ve bu…

Deli ile Akıllı Arasındaki Fark Nedir? Deli ile akıllı arasındaki farkı anlamak, genellikle karmaşık bir soru olarak karşımıza çıkar. Sadece toplumun genel kabul görmüş tanımlarına bakarak bu farkı ölçmeye çalışmak, kolayca yanıltıcı olabilir. Çünkü “akıllı” ve “deli” olmak, daha çok toplumsal normlara ve bireysel algılara dayanır. Kısacası, delilik ve akıllılık arasındaki fark, kişiye ve zamana göre değişen bir yargıdır. Peki, gerçekten bu iki kavram arasında net bir sınır var mı, yoksa bu fark sadece toplumun bizi sınıflandırma çabalarından mı ibaret? Akıllılığın Cazibesi: Toplumun Yükselttiği Değer Akıllı olmanın ne demek olduğu konusunda çoğumuzun kafasında benzer bir şablon vardır: Yüksek IQ, mantıklı…