Kategori: Makaleler

Oz İndüksiyonu: Felsefi Bir Bakış Felsefenin doğasında, bir gerçeği sorgulamak ve bunu daha derinlemesine anlamaya çalışmak vardır. Bu bağlamda, “indüksiyon” terimi, genelleme yapma sürecini ifade eder. İnsanlar, bireysel gözlemlerden hareketle evrensel doğrulara ulaşmaya çalışırlar. Ancak, bu süreç her zaman güvenilir midir? Ve daha da önemlisi, bu tür bir bilgi edinme yolu ne kadar etik, epistemolojik ve ontolojik olarak sağlamdır? İşte bu sorulara ışık tutmak için karşımıza çıkan, Oz İndüksiyonu gibi ilginç ve derin bir kavramı ele alacağız. Oz İndüksiyonu Nedir? Oz İndüksiyonu, genellikle bilimin ve felsefenin kesişim noktasında yer alan, gözlemlerden genellemeler yapma sürecini ele alır. Bu terim, daha önce…

Giriş — Kimlik ve Sosyal Medya: Instagram’da Kişisel Hesaba Geçişin Önemi Bir sabah kahvenizi yudumlarken, Instagram’ı açıp kaydırırken fark ediyorsunuz: “Hesabımın kişisel bir hesap olması mı daha iyi, yoksa bir işletme hesabına mı geçmeliyim?” Belki siz de yıllardır sıradan bir kullanıcı olarak Instagram’da dolaşıyor, anlık paylaşımlar yapıyorsunuz. Ama bir noktada, her şeyin bir yönü daha olduğunu keşfetmeye başlıyorsunuz. Belki de bu dünyada, kişisel hesap ve işletme hesabı arasındaki farkları daha net bir şekilde anlamak için zamanıdır. 2024 yılına girdiğimizde, Instagram kişisel hesapları ve işletme hesaplarını ayıran birçok yeni özellik ve kısıtlama sundu. Belki siz de bu kafa karıştırıcı farkları öğrenmek…

Türkiye’de Sıtma Var mı? Küresel ve Yerel Perspektiften Bir Bakış Son zamanlarda, sıtma hastalığı hakkında birçok farklı kaynaktan gelen bilgi akışıyla karşılaşıyoruz. Sosyal medyada ya da haberlerde, sıtmanın hala dünyanın bazı yerlerinde yaygın olduğunu duyabiliyoruz. Peki, Türkiye’de sıtma var mı? Gerçekten bu hastalık, bir yandan gelişmiş ülkelerden uzaklaşıp, öbür tarafta tropikal iklimlere sahip bölgelerde daha mı yaygın? Gelin, Türkiye’yi ve dünyayı ele alarak bu soruya birlikte yanıt arayalım. Küresel Perspektifte Sıtma Öncelikle, sıtmanın küresel ölçekte nasıl bir sağlık problemi yarattığına bakalım. Sıtma, temelde bir parazit tarafından, genellikle Anopheles türü sivrisinekler aracılığıyla insanlara bulaşan bir hastalık. Yılda dünya çapında yaklaşık 200…

Hz. Muhammed’in Sav Ettiği Dualardan Biri: Antropolojik Bir Bakış Bir Antropoloğun Gözünden: Kültürlerin Çeşitliliğine Yolculuk Dünyanın farklı köylerinden, şehirlerinden ve kültürlerinden gelen insanları anlamak, anlamlı bir insanlık tarihini kavrayabilmek için oldukça derinlemesine bir inceleme gerektirir. Bir antropolog olarak, her bir kültürün kendine has ritüellerini, sembollerini, dilini ve kimliğini merak ederim. Her bir inanç sistemi ve pratiği, toplumların toplumsal yapıları ve kimlik arayışlarıyla bağlantılıdır. Peki, İslam’ın temel figürlerinden biri olan Hz. Muhammed’in öğrettiği dualar, hem bireysel hem toplumsal anlamda ne ifade eder? Dualar, sadece kişisel bir yakarış mı, yoksa bir toplumsal yapıyı şekillendiren ritüellerin parçası mıdır? Bu yazıda, Hz. Muhammed’in öğrettiği…

Giriş: İsimler ve Toplumsal Kimlik Hayatımızda isimlerin çok önemli bir yeri vardır. İsimler yalnızca kimliğimizi belirlemekle kalmaz, aynı zamanda toplumun bizden beklediği rolü, yerimizi ve anlamı da taşır. Hangi isme sahip olduğumuz, bazen kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi ve gelecekte nasıl bir kimlik inşa edebileceğimizi belirler. İsimler, toplumsal yapılarla derin bir şekilde ilişkilidir; toplumsal normlar, kültürel değerler ve cinsiyet rolleri, bir isim üzerinde büyük bir etki yaratabilir. Peki, ya “Hasibe” ismi? Bu ismin taşıdığı anlam nedir? Toplumsal yapılarla nasıl bir ilişkisi vardır? Ve özellikle toplumsal adalet ve eşitsizlik gibi kavramlarla nasıl bir etkileşimi bulunur? Bugün, “Hasibe” isminin ne anlama geldiğini ve…

Hangi İyonlar Hücre Dışında Fazla? Felsefi Bir Bakış Açısı İyonlar, yaşamın en küçük parçacıklarıdır, ama onlar aynı zamanda hayatın derin felsefi sorularına da açılan kapılardır. Felsefede, dünya, varlık ve bilgi hakkında sürekli bir sorgulama içindeyiz. Aynı şekilde biyolojik dünyada da, hücrelerin içindeki ve dışındaki her şeyin bir anlamı vardır. Hücrelerin dışındaki iyonların fazla olması, yalnızca biyolojik bir dengeyi değil, aynı zamanda insanlık için derin bir epistemolojik ve ontolojik anlam taşır. Hücre içi ve dışı arasındaki iyon dengesizliği, insan varlığının içsel ve dışsal ayrımına, varoluşun sınırlarına ve insanın bu dünyada kendisini nasıl yerleştirdiğine dair soruları gündeme getirir. Epistemolojik Bir Perspektiften: İyonlar…

Gemi İpoteği Nasıl Kaldırılır? Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Günümüz dünyasında, her şeyin bir bedeli olduğu gibi, güç ilişkilerinin de bir karşılığı vardır. İnsanlar, kurumlar ve devletler arasındaki ilişkiler; hem ekonomik hem de politik yapıları şekillendirir. Örneğin, bir geminin ipotek edilmesi, yalnızca finansal bir anlaşma olarak görülebilir. Ancak bu ipotek, aslında bir güç ilişkisini, bir hiyerarşiyi ve daha geniş anlamda toplumsal düzeni de işaret eder. Peki, bu ipotek nasıl kaldırılır? Bu soruya yalnızca hukuki bir perspektiften bakmak yeterli olmaz. Aynı zamanda iktidarın, kurumların, ideolojilerin, yurttaşlığın ve demokrasinin işlediği bir alanı da incelemek gerekir. Gemi ipoteği, hukuki bir işlemin ötesinde, bir toplumda…

Demokrasi Ne Demek? Tek Kelimeyle Tanımlanabilir Mi? Demokrasi, sadece bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda bir yaşam biçimidir. Ancak, çoğumuzun kafasında belirli bir şekilde tanımlanmış bir demokrasi anlayışı olsa da, bu kavramın anlamı zamanla değişmiş ve farklı bakış açılarıyla farklı şekillerde ele alınmıştır. Benim gibi bir mühendis ve sosyal bilimlere ilgi duyan birinin, demokrasiyi anlamaya çalışırken iki farklı bakış açısını sürekli tartışması kaçınılmaz. İçimdeki mühendis her şeyin belirli kurallar, veriler ve sistemlerle açıklanabilir olduğunu savunuyor, içimdeki insan ise demokrasiyi daha derin, insana özgü bir kavram olarak ele alıyor. Peki, demokrasi ne demek? Bunu tek kelimeyle açıklamak mümkün mü? İçimdeki Mühendis:…

Başka kültürlerin izini, taşların sessizliğinde sürmeye meraklı bir insan gözüyle yazıyorum: Bursa ve çevresinin taşıdığı antik miras, sadece tarih kitaplarında değil — bugün sokaklarında, köylerinde, höyüklerinde yaşayan bir kimliği, bir belleği fısıldıyor. Bu yazıda, “Bursa’daki antik kentler nelerdir?” sorusunu antropolojik bir bakışla ele alıyorum; ritüelleri, toplumsal yapıları, kimlik oluşumlarını ve mekânın insanla kurduğu ilişkiyi birlikte düşünmek istiyorum. Bursa’da Antik Yaşam: Toprak, Süreklilik ve Kültürel Bellek Bursa’nın coğrafi ve tarihsel konumu — bir kavşak gibi Bursa ve çevresi, yalnızca Osmanlı’nın ilk başkenti değil; çok daha önceleri, neolotik çağlardan beri yerleşimin, kültürel temasların, medeniyetlerin geçtiği bir alan. Arkeolojik bulgular, bölgenin 8500 yıl öncesine…

Balıklar Işıktan Rahatsız Olur Mu? Ekonomi Perspektifinden Bir Değerlendirme Bir ekonomist olarak, kararlar ve kaynaklar arasındaki sınırlılık üzerinde düşünmek, yalnızca bireysel tercihlerden değil, aynı zamanda toplumların büyük ölçekteki seçimlerinden de nasıl etkilendiğimizi anlamamıza yardımcı olur. Zira her seçim, sınırlı kaynakların nasıl tahsis edileceğini belirler ve bu, hem bireysel hem de toplumsal refah açısından önemli sonuçlar doğurur. Ancak bir ekonomistin düşündüğü en temel sorulardan biri şudur: Eğer bir kaynağın sınırlılığı söz konusuysa, bu kaynağa dair yaptığımız seçimler bizlere nasıl daha büyük bir etki yaratabilir? Bu soruyu, sıradan bir mesele gibi görünen “Balıklar ışıktan rahatsız olur mu?” sorusu üzerinden tartışmak, aslında kaynakların…